ویکی چیست؟
تاریخچه
"ويكی ويكی" كه بازتكرار كلمهٔ "ويكی" است، در زبان محلی اهالی هاوايی معنی "سريع"، " تر و فرز " میدهد. در زبان انگلیسی اگر «ويكی» را سر نام کلمه ای بگذاريم معنای «آنچه میدانم اين است » به آن کلمه افزوده می گردد. نظیر کلمه ویکی پدیا (بزرگترین دانشنامه آزاد آنلاین جهان) که از دو کلمه مستقل ویکی + پدیا (از ریشه کلمه encyclopedia) ایجاد شده است و مفهوم مشارکت جمعی کاربران در تکمیل دانشنامه را در دل خود دارد. اولين ويکي ايجاد شده در اينترنت، در سال ۱۹۹۵ توسطوارد کانينگهام و با نام ويکيويکيوب ايجاد شد.
در حوزه فناوری اطلاعات اصطلاح ویکی برای شناسایی نوع ویژه ای از فرامتنها و یا نرمافزارهای مشارکتگرای تولیدکنندهٔ آنها به کار برده میشود.
ویکی چیست؟
ويكی مجموعه صفحات وبی است كه محتواي آن ها بصورت مشاركتی تولید شده و فرایند توسعه آن نیز در مدل مشارکتی توسط مکانیزمی خاص مدیریت می شود. مشارکت کننده ها می توانند بصورت عام و یا کسانی باشند که دسترسی آن ها به نرمافزار سرويسدهنده ويكی مشخص شده است. در واقع ويکيها به کاربران اين اجازه را ميدهند که بدون دانش برنامهنويسي اقدام به ايجاد صفحات وب درباره موضوعات مختلف بکنند. ويكیها با واسط كاربری نسبتا ساده ای امكان توليد فرامتن و استفاده از زبانهای نشانهگذاری را فراهم میآورند و اغلب برای ايجاد پایگاههای وب گروهی و ارتقای پایگاههای اجتماعی و تحقق مديريت دانش به كار برده میشوند. در ویکی کاربران این اجازه را دارند که محتوای صفحات سایت را ویرایش کنند، صفحات جدید ایجاد کنند و حتی صفحات موجود را حذف کنند. با استفاده از این ویژگی، کاربران میتوانند به سرعت و بدون نیاز به دانش فنی خاص، درباره موضوعات مختلف صفحاتی را ایجاد کنند و با کمک کاربران دیگر آنها را به مرور زمان کامل کنند.
در یک سیستم ویکی، از تمام تغییرات ایجاد شده توسط کاربران، یک نسخه پشتیبان نگاه داشته میشود تا در صورت بروز اشتباه و یا هرگونه خرابکاری در محتوای یک ویکی، بتوان به راحتی یک نسخه سالم را جایگزین آن کرد.
مزاياي ويکيها
ایجاد ویکی در سازمان ها مزایای بسیاری را به همراه دارد، از جمله آن ثبت شدن دانش محدود افراد در موضوعات مختلف و پیوند خوردن این دانش های محدود با یکدیگر و تولید دانشی وسیع و جامع در سرتاسر سازمان می شود. ویکی با عث می شود تا افراد در رقابتی شدید برای تکمیل اطلاعات و اظهار اطلاعات خود در هر زمینه ای اعم از حوزه های تخصصی سازمان و سایر موارد، قرار گیرند و در نتیجه سازمان از پایگاه داده ای مملو از اطلاعات، دانش و تجربیات برخوردار می گردد که هر روز نیز بر غنای آن افزوده می گردد.
ویکی پدیا
در حال حاضر ویکیپدیا بزرگترین و معروفترین سایت ویکی است. این سایت یک دانشنامه آزاد آنلاین با حدود 270 زبان است که بیش از 14 میلیون مقاله را در موضوعات مختلفی در خود جای داده که تمام مطالب آن توسط مردم عادی (بیش از 21 میلیون نفر کاربر) از سراسر جهان نوشته و ویرایش میشود.
دیپلوپدیا
دیپلوپدیا یک دانشنامه آنلاین متعلق به وزارت امور خارجه آمریکا بر گرفته از اطلاعات آن می باشد. این دانشنامه آنلاین بصورت ویکی راه اندازی شده است که وب سایتی است که امکان ویرایش آن توسط مرورگرهای وب مهیا شده است. بر طبق اصول و قواعد دیپلوپدیا کسانی که به آن دسترسی دارند (این دسترسی محدود به کارکنان وزارت امور خارجه آمریکا می باشد.) برای مشارکت تجربی، دانشی و تخصصی در محتوای ارسالی دیگران که در قالب مقالات، بحث و مذاکره و سایر موارد می باشد، دعوت و تشویق می شوند.
دیپلوپدیا به سرعت تبدیل به یک مرجع و نقطه آغاز در تمامی موضوعات مرتبط با واحدهای مختلف وزارت امور خارجه دولت آمریکا شده است.
برخلاف ویکیپدیا که یک ویکی از نوع عام است و افراد می توانند بصورت ناشناس در توسعه آن مشارکت نمایند، تمامی افرادی که در دیپلوپدیا مشارکت می نمایند (همکاری در توسعه مقاله ها، ویراستاری مطالب و یا انجام بحث و گفتگو) بوسیله مکانیزم های امنیتی نظیر ایمیل و یا نامشان احراز هویت می شوند.
تمامی مقالات موجود در دیپلوپدیا می بایست از منظری بیطرفانه نگارش شده و گسترش داده شوند.
منابع
http://en.wikipedia.org/wiki/Wiki
http://www.idevcenter.com/wikis/help
http://siavoshs.wikispaces.com
http://www.state.gov/m/irm/ediplomacy/115847.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Diplopedia